سالمندی یک فرآیند طبیعی است که با کاهش عملکرد بیشتر سیستم های بدن همراه می باشد. با افزایش سن خصوصا بعد از ۵۰ سالگی بدن دستخوش تغییراتی می شود که تا حدی خارج از کنترل ماست؛ به طور کلی زمان لازم برای عکس العمل نشان دادن به تحریک های محیطی و مدت زمان مورد نیاز برای ریکاوری و بازگشت به حالت استراحت بعد از یک فعالیت بدنی افزایش پیدا میکند. در بررسی جزئی تر سیستم های بدن افت وضعیت قلبی-تنفسی، کاهش حجم عضلات بدن و ظرفیت تولید انرژی سلول های عضلانی، کاهش مواد معدنی استخوان، کاهش حجم آب غضروف ها و دیسک های مفصلی و… را شاهد خواهیم بود؛ تمام این تغییرات نهایتا باعث کاهش توانایی حرکت و قدرت فرد و ایجاد یک سری تغییرات ساختاری نامطلوب در بدن فرد سالمند می گردد که تعادل، سرعت عمل، توانایی های عملکردی و مجموعا کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار می دهد.
اثر ورزش بر روند سالمندی
مطالعات نشان می دهند در دوره ۶۰-۷۰ و حتی ۸۰ زندگی، اگرچه نمیتوان مانع روند پیری شد اما با انجام ورزش می توان باعث بهبود قدرت و عملکرد عضلات و نهایتا بهبود کیفیت زندگی فرد سالمند شد.
تجویز تمرین برای سالمندان
تمرین دادن به افراد سالمند به سادگی افراد جوان نیست، چرا که وضعیت قلبی-تنفسی فرد مثل حداکثر ضربان قلب مجاز، فشار خون و…، قند خون، وضعیت مفاصل، وضعیت تعادلی و… باید تحت کنترل دقیق شخص آموزش دیده باشند تا عارضه ای نامطلوب متوجه فرد نگردد. بنابراین مناسب است که ورزش در شرایط کلینیکی ایمن با تجهیزات ورزشی استاندارد و تحت نظارت فیزیوتراپیست با تجربه و حرفه ای انجام گیرد.
تجویز تمرین مختص به یک ناحیه خاص نخواهد بود بلکه بعد از ارزیابی کامل مراجعین با تمرکز بر سیستم عصبی-عضلانی-اسکلتی و مشاوره با پزشک متخصص بیمار، برنامه ای کاملا اختصاصی و متناسب با وضعیت حال حاضر بیمار طراحی می شود؛ این برنامه چند بخش را در بر می گیرد:
تمرینات قدرتی به منظور افزایش حجم، قدرت و عملکرد عضلات و غلبه بر مشکلات حرکتی ناشی از ضعف عضلانی بیمار
تمرینات هوازی برای بهبود عملکرد و ظرفیت سیستم قلبی-ریوی که نیاز به کنترل دقیق علائم حیاتی مثل ضربان قلب، فشار خون، سطح اکسیژن خون، تعداد تنفس و… دارد تا ریسک آسیب به حداقل برسد
تمرینات استقامتی به منظور افزایش توان عضلانی فرد برای حفظ راستای صحیح بدن و انجام کارهای طولانی مدت
تمرینات تعادلی با هدف کاهش ترس و ریسک زمین خوردن افراد سالمند
هدف کلینیک دیانی از فیزیوتراپی سالمندان
هدف نهایی ما رسیدن به مفهوم “سالمندی فعال” است. بدین معنا که اگر چه تغییراتی خارج از کنترل ما اتفاق می افتد اما سالمندی مساوی ناتوانی و بی تحرکی نیست و با انتخاب یک سبک زندگی پویا و انجام تمرینات تحت نظارت فرد متخصص می توان این دوران را بدون درد و در آرامش سپری نمود. رسیدن به استقلال فرد انجام امور شخصی و شغلی و نهایتا بهبود کیفیت زندگی، هدف مشترکی است که برای رسیدن به آن شما را راهنمایی و حمایت خواهیم نمود.