آسیب های مچ پا و پا / انحراف انگشت شست پا
انحراف شست پا به سمت انگشت دوم پا (hallux valgus) یکی از شایع ترین تغییر شکل های غیرطبیعی در قسمت جلویی پا می باشد.
انحراف شست پا معمولا به صورت تدریجی پیشرفت کرده و با درد و قرمزی ناحیه مشخص می شود. اغلب بیماران از شروع مزمن و تدریجی یک درد تیز و عمقی در مفصل متاتارسوفالنژیال اول (مفصل بین استخوان کف پایی مربوط به شست و بند انگشت آن) که با فعالیت و حرکت تشدید می شود، شکایت دارند.
* با پیشرفت انحراف، تکرار، مدت زمان و شدت درد نیز بیشتر می شود.
یک علامت نسبتا شایع دیگر، حس گزگز و سوزش در سطح پشتی ناحیه انحراف است.
تاول، زخم و حساس شدن پوست ناحیه آسیب، از دیگر علائمی است که بعضی از بیماران تجربه می کنند و ممکن است فعالیت های فیزیکی افراد را محدود سازد.
▪ در ارزیابی این افراد تلاش می شود با معاینه بالینی وضعیت مفاصل پا و بررسی میزان سفتی و انعطاف پذیری آن ها در دو حالت تحمل وزن (مثل حالت ایستاده) و بدون اعمال وزن (مثل حالت خوابیده) علت احتمالی ایجاد انحراف شست پا مشخص گردد.
▪ بررسی های آزمایشگاهی؟ معمولا مورد نیاز نیستند مگر زمانی که نسبت به وجود یک بیماری سیستمیک یا متابولیک شک داشته باشیم.
▪ تصویر برداری های رادیوگرافی؟ به تعیین وجود و شدت آسیب اولین مفصل متاتارسوفالنژیال کمک میکند.
معمولا چندین فاکتور مثل ژنتیک، کوتاه بودن اولین استخوان کف پایی (متاتارس اول)، مکانیک های غیرطبیعی پا، حرکت بیش از حد مفاصل پا و… در ایجاد این انحراف نقش دارند؛ اما علت دقیق این آسیب هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
همچنین هرگونه عدم تعادل عضلانی در قدرت و وضعیت عضلات پا (در نتیجه عواملی مثل سکته مغزی) نیز می تواند این انحراف را ایجاد کند.
وضعیت هایی مثل آرتریت روماتوئید افراد را نسبت به انحراف شست پا مستعد تر می سازد.
به نظر می رسد کفش افراد (استفاده از کفش های تنگ یا پاشنه بلند) می تواند باعث تشدید حالت غیرطبیعی استخوان شود، اما به طور اولیه باعث ایجاد این آسیب نمی گردد.
* این انحراف باعث کشیدگی رباط های طرفی حمایت کننده مفصل و نهایتا پاره شدن این رباط ها می گردد؛ نتیجه این فرایند غلبه نیرو های سمت مخالف و تشدید میزان انحراف خواهد بود.
در درمان بیمار با انحراف شست پا، معمولا روش های غیرجراحی در ابتدای کار انجام می گیرند.
یکی از اقدامات مهم برای این افراد استفاده از کفش های پهن تر و یا ارتز هایی هست که به حفظ راستای طبیعی انگشت کمک می کنند.
درمان های غیر جراحی به شرح زیر هستند:
اگر درمان های غیرجراحی در کاهش درد ناموفق عمل کنند، درمان های جراحی بررسی خواهند شد.
یکی از شایع ترین جراحی ها، عمل استئوتومی می باشد که طی آن در اولین استخوان کف پایی برشی ایجاد شده و آن را در راستای صحیح و مستقیم تر قرار می دهند.
تعویض مفصل جراحی دیگری است که به منظور حفظ تحرک ناحیه و کاهش درد اجرا می شود.