پارگی های عضلات چرخاننده شانه (روتاتور کاف) مشکل بسیار شایعی است که درصد بروز آن با افزایش سن بالا میرود، طوری که نزدیک ۶۰% افرادی که حدود ۸۰ سال سن دارند این آسیب را تجربه می کنند.
اگرچه در سال های اخیر درمان های غیرتهاجمی مثل فیزیوتراپی بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند اما تا امروز جراحی ترمیمی آرتروسکوپیک روتاتور کاف، شایع ترین متود درمانی محسوب می شود؛ در این روش اگرچه نتایج بالینی خوب هستند اما احتمال مشکلات ساختاری ( به خاطر اشتباهات بیماران یا حتی درمانگر ها) به نسبت بالاست و معمولا در ۶ ماه اول بعد جراحی بروز پیدا می کند.
پس شناخت روند درمانی برای ترمیم مناسب عضلات بسیار حائز اهمیت می باشد. با شروع زودهنگام حرکات ریسک خراب شدن ترمیم بالا میرود، در عین حال اگر حرکت بیش از حد به تاخیر بیافتد، مشکلاتی مثل خشک شدن مفصل را به دنبال خواهد داشت.
عوامل موثر بر درمان
باید در نظر داشت عوامل بسیار زیادی بر روند درمان اثر میگذارند؛ مثل سن بیمار، سطح فعالیت او، کیفیت ترمیم بافت، وضعیت عضلانی، سطح کلسترول خون، مصرف سیگار، مدت زمانی که بیمار پیش از جراحی علائم داشته، وسعت و محل پارگی، اسیب های همراه، تکنیک جراحی و…
روند کلی درمان
▪ بعد از جراحی باید تا۲ هفته به صورت سختگیرانه دست را بی حرکت نگه داشت.
▪ از هفته دومحرکات غیرفعال را شروع کنید یعنی شخص دومی(و نه خود بیمار) دست شما را حرکت دهد. تا ۶ هفته صبر کنید و بعد خودتان دست را به صورت فعال و مستقل حرکت دهید و به تدریج تا ماه سوم بعد جراحی، تمرینات تقویتی را شروع و ذره ذره سطح تمرینات را پیشرفت دهید.
فاز اول (۶ هفته ی ابتدایی بعد از جراحی):
عمدتا حرکات به صورت غیرفعال هستند (تا ناحیه ترمیم تحت فشار قرار نگرفته و پروسه ترمیم مختل نشود).
در این دوره خصوصا ۱۰ روز اول، سرمادرمانی یا کرایوتراپی در کاهش درد و بهبود کیفیت خواب شبانه موثر عمل می کند. جریان های ضددرد (TENS) در جلسات فیزیوتراپی نیز با همین هدف به کار می روند.
بالا آوردن دست در صفحه اسکپولا و چرخش خارجی به صورت غیرفعال از تمرینات اصلی این فاز بوده و باید با شدت و تعداد تکرار مناسب اجرا گردد.
هفته دوم مجاز به بالا آوردن دست تا ۹۰ درجه (تقریبا تا سطح شانه) هستیم و این دامنه تا هفته ششم به ۱۲۰ درجه رسانده می شود.
حرکت چرخش داخلی شانه تا ۶ هفته نباید اجرا شود چراکه فشار زیادی به ناحیه ترمیم وارد میکند.
فاز دوم (از هفته ۶ بعد جراحی تا هفته ۱۲):
در این دوره از حالت حرکت کمکی به سمت حرکات فعال و مستقل رفته و تمرینات تقویتی ملایم تدریجا شروع می گردد.
در این فاز معمولا دامنه ی حرکتی تقریبا کامل و بدون درد به دست می آید. حرکات در صفحات و جهات مختلف تجویز می شود. تا هفته ۱۲ تمام حرکات فعال و غیرفعال باید تقریبا به دامنه نرمال برسند.
تا هفته ۹، بالا آوردن غیرفعال دست به ۱۵۵ درجه میتواند برسد. تا هفته ۹، حرکت فعال و مستقل تا ۱۲۰ درجه مجاز می باشد.
▪ تا زمانی که درد به خوبی کنترل نشده و حرکات غیرفعال روان نیستند، تمرینات قدرتی را شروع نکنید.
تمرینات تقویتی اول با کمک (مثلا با قرقره) و بعد به تدریج مستقل اجرا میشود.
* توجه شود که اگر درد، خستگی عضلانی یا الگو های حرکتی خارج از آنچه که درخواست شده را تجربه کردید، تمرین برای شما سنگین بوده و ممکن است تکرار آن برنامه، سلامت بافت ترمیم شده را در معرض خطر قرار دهد.